Gia đình bà Đoàn Thị Nga (thứ nhất từ phải sang), ở xóm Quyết Tâm, xã Trung Lương (Định Hóa) được hỗ trợ xoá nhà dột nát, cuộc sống cải thiện tích cực, năm 2024 đã tự nguyện làm đơn xin thoát nghèo.
Từ "điểm nghẽn" đến "điểm sáng" về giảm nghèo

Đầu năm 2022, theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025, huyện Định Hóa vẫn còn tới 32,23% hộ nghèo, cận nghèo, trong đó hộ nghèo còn 4.596 hộ (17,39%), cận nghèo còn 3.922 hộ (14,84%). Đây là một thách thức không nhỏ đối với cấp uỷ, chính quyền địa phương. Nguyên nhân chủ yếu của các hộ rơi vào tình trạng nghèo, cận nghèo của huyện là không có đất sản xuất, thiếu vốn để sản xuất, kinh doanh, trong hộ không có lao động, hoặc lao động chưa qua đào tạo...

Với việc xác định công tác giảm nghèo là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, Huyện ủy, UBND huyện đã nhanh chóng kiện toàn bộ máy chỉ đạo, ban hành quy chế hoạt động, phân công trách nhiệm cụ thể cho từng cơ quan, đơn vị. Hàng loạt kế hoạch, văn bản chỉ đạo đã được ban hành, tạo hành lang pháp lý cho việc triển khai chương trình. Đặc biệt, mỗi cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện chương trình giảm nghèo cho từng địa phương và từng hộ dân trong diện giảm nghèo theo lộ trình và hình thức tổ chức cụ thể, phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện tổ chức sản xuất.

Điểm sáng trong công tác chỉ đạo còn nằm ở việc huyện đã phát động phong trào thi đua "Định Hóa chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau", khơi dậy tinh thần đoàn kết, trách nhiệm của cả cộng đồng. Công tác thông tin, truyền thông về giảm nghèo được chú trọng, giúp người dân nâng cao nhận thức và chủ động tham gia vào các chương trình, dự án. Toàn huyện đã dồn các nguồn lực với tổng vốn sự nghiệp trên 21 tỷ đồng tập trung cho công tác giảm nghèo và được đầu tư theo từng nhóm nhu cầu sát với thực tế.

Cụ thể như Dự án Đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo, huyện đã phân bổ trên 9 tỷ đồng, trong đó, ngân sách Trung ương hỗ trợ gần 8 tỷ đồng, ngân sách địa phương hỗ trợ trên 1,1 tỷ đồng. Các nguồn vốn này được phân bổ cho 43 phương án sản xuất theo từng năm để có đánh giá hiệu quả.

Như năm 2022, huyện phân bổ cho 10 phương án sản xuất, năm 2023 phân bổ cho 17 phương án và năm 2024 phân bổ cho 16 phương án, trong đó loại hình chăn nuôi được đầu tư 41 phương án; trồng trọt 2 phương án. Tổng số hộ hưởng lợi từ dự án là 833 người, trong đó hộ nghèo có 227; cận nghèo có 256; hộ mới thoát nghèo có 321.

Để hoàn thành mục tiêu giảm nghèo bền vững, huyện đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trên các lĩnh vực mà cuộc sống, sinh kế của hộ nghèo cần. Đặc biệt quan tâm đến việc giải quyết các chiều thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản. Trong lĩnh vực việc làm, các phiên giao dịch việc làm đã thu hút hàng nghìn lượt người tham gia, kết nối người lao động với các doanh nghiệp.

Công tác đào tạo nghề cũng được chú trọng, từng bước nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, thông qua hoạt động đào tạo nghề mỗi năm từ 300, đến 500 đối tượng trong diện hộ nghèo. Trong lĩnh vực y tế, việc đầu tư cơ sở vật chất và hỗ trợ bảo hiểm y tế đã giúp người dân nghèo, cận nghèo dễ dàng tiếp cận các dịch vụ y tế. Đặc biệt, công trình Bệnh viện Đa khoa huyện được tài trợ xây dựng với trang thiết bị hiện đại đã góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho người dân.

Chương trình hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo cũng đạt được những kết quả ấn tượng, với trên 1.300 hộ được hỗ trợ xây mới hoặc sửa chữa nhà ở, bằng nguồn kinh phí hỗ trợ trên 100 tỷ đồng từ sự hỗ trợ của các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, các nhà hảo tâm trong công tác hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, cận nghèo.

Gia đình ông Dương Văn Phi (người thứ nhất từ phải sang), xóm Hoà Linh, xã Trung Lương thuộc diện hộ cận nghèo, sau khi được hỗ trợ chăn nuôi trâu sinh sản, đến năm 2024 đã thoát nghèo và nhân rộng đàn trâu thương phẩm tạo sinh kế bền vững.

Bên cạnh đó, các hộ làm nhà còn được hỗ trợ 10 tấn xi măng và được hỗ trợ vay vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội góp phần ổn định cuộc sống và tạo động lực để họ vươn lên thoát nghèo. Công tác hỗ trợ nước sinh hoạt hợp vệ sinh và nhà tiêu hợp vệ sinh cũng được triển khai, từng bước cải thiện điều kiện sống cho người dân vùng khó khăn. Không chỉ vậy, huyện còn chú trọng đến việc thu hẹp khoảng cách về thông tin, hỗ trợ 100% hộ nghèo, cận nghèo có nhu cầu được tiếp cận dịch vụ viễn thông, internet. Nhiều học sinh nghèo cũng được hỗ trợ máy tính để phục vụ học tập.

Những con số ấn tượng và bài học kinh nghiệm

Sau hơn 4 năm triển khai, công tác giảm nghèo ở Định Hóa đã đạt được những con số ấn tượng. Đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện giảm xuống chỉ còn 3,88% (1.021 hộ) và hộ cận nghèo còn 3,58% (946 hộ), đưa tỷ lệ nghèo đa chiều xuống mức 7,46%. Tỷ lệ giảm nghèo bình quân hàng năm đều vượt chỉ tiêu đề ra.

Từ thực tiễn triển khai, huyện Định Hóa đã rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu, trong đó đặc biệt nhấn mạnh vai trò của sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy, chính quyền; công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức; tập trung nguồn lực và huy động xã hội hóa; đào tạo nghề, giải quyết việc làm; và việc xác định rõ nhu cầu, xây dựng giải pháp hỗ trợ cụ thể cho từng hộ nghèo, cận nghèo.

Phát huy những kết quả đã đạt được, huyện Định Hóa tiếp tục đặt ra mục tiêu cao hơn trong giai đoạn tiếp theo. Huyện sẽ tập trung huy động nguồn lực, thực hiện đồng bộ các dự án, mô hình, chính sách giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội, tạo điều kiện để người nghèo, cận nghèo phát triển sản xuất, tăng thu nhập, tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản để cải thiện chất lượng Chương trình giảm nghèo đa chiều một cách bền vững.